AYA-zorg op de polikliniek Oncologie

Sinds de lancering van de Adolescent & Young Adults-zorg (AYA-zorg) in het Maasziekenhuis heeft het AYA-team al veertien patiënten op de polikliniek gezien. AYA-verpleegkundige/verpleegkundige in opleiding tot specialist Krisja Berrevoets: "Patiënten hebben normale vragen, in een abnormale situatie. Deze jonge mannen en vrouwen bevinden zich vaak in unieke levensfases waarin belangrijke keuzes gemaakt worden; zij studeren, hebben een kinderwens, zijn net een relatie aangegaan of hebben een jong gezin. Daarom is leeftijdsspecifieke kankerzorg, zorg die bij hen past, van groot belang."

Wanneer een jonge patiënt de diagnose kanker ontvangt, verwijst de behandelend specialist deze door naar het AYA-team. Dat bestaat naast Krisja uit internist-hematoloog Eline Cremers en een oncologisch chirurg. Daarnaast hebben zij korte lijntjes met andere zorgprofessionals, zoals medisch psychologen. "Na de diagnose volgt een kennismakingsgesprek waarin centraal staat; wie ben je en wat heb je nodig? Afhankelijk van de hulpvraag of wens kan er verwezen worden of wordt er een vervolgafspraak ingepland. De vragen van AYA’s kunnen variëren van hoe om te gaan met de gevolgen van de ziekte of behandeling tot heel praktische zaken. Hoe combineer je studie of werk met de behandelingen? Hoe pak je het leven weer op na afronding van de behandeling? Hoe vind je aansluiting bij vrienden terwijl je leven enorm veranderd is? Dit zijn vaak heftige situaties. In mijn rol als AYA-verpleegkundige heb ik niet alle antwoorden, maar luisteren, inleven in de situatie en verbinding zoeken zijn helpend. Samen gaan we op onderzoek uit. Ik merk vaak dat patiënten hun vragen niet met naasten durven te delen. Doordat ik wat verder van ze af sta, kunnen ze vrijuit spreken. We zijn onderdeel van het AYA-zorgnetwerk en werken intensief samen met de AYA-poli van het Radboudumc. De lijntjes zijn kort en collega’s zijn extra gemotiveerd.”

Elke twee weken hebben we een multidisciplinair overleg met het team. "Samen bespreken we de situatie en komen de verschillende disciplines zoals de medisch psycholoog en behandelend specialist samen.” De AYA-zorg richt zich vooral op de persoon zelf, terwijl de ziekte op de tweede plek komt. Tijdens gesprekken met patiënten is er verdriet over de ziekte en de impact ervan, maar is er ook ruimte voor humor. Het is inspirerend om te zien hoeveel veerkracht mensen hebben."

Eind 2023 kreeg Irene Gerrits (40) te horen dat ze borstkanker had. Via haar behandelend arts kwam ze in contact met AYA-verpleegkundige Krisja Berrevoets. Irene: “Ik moest een borstamputatie ondergaan, en Krisja was een deskundige waarbij ik terechtkon voor een luisterend oor en al mijn vragen. We hadden het er bijvoorbeeld samen over hoe dit eruit zou gaan zien en ze gaf me praktische tips over het kiezen van een prothese. Daarnaast bespraken we de emotionele impact die de diagnose had op mij, mijn relatie en ons gezin.” Op dat moment waren Irenes kinderen nog maar drie, zes en negen jaar oud. “Ik had van het ziekenhuis een voorlees- en invulboek gekregen. Aan de hand van die boeken kon ik mijn ziekte op een begrijpelijke manier met de kinderen bespreken. Vervolgens besprak ik met Krisja hoe ze reageerden op de situatie, en hoe we daar als ouders mee omgingen. Wanneer je een jong gezin hebt, moet thuis alles gewoon doordraaien. Het is dan goed dat er een moment is om ‘verplicht’ even stil te staan bij de situatie. In de drukte van de dag vergeet je daar soms tijd voor te nemen. Het is echt fijn als er iemand op de achtergrond met je meedenkt. Zelfs nu nog steeds blijft ze me ondersteunen. Toen ik problemen ondervond rondom mijn borstreconstructie, heb ik Krisja opnieuw gebeld. Ze stond meteen weer voor mij klaar. De AYA-verpleegkundige is deskundig, onafhankelijk en staat wat verder van je af wat betreft emoties. Met haar kennis kan ze mooie inzichten geven en vooral het feit dat er iemand naar je luistert en inspeelt op jouw persoonlijke situatie is heel waardevol.”